Bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam: Cách tính thuế hiện nay đang có lợi đối với người cho thuê nhà

05/20/2021 11:11:51 AM
(TBTCVN) - Trao đổi với phóng viên TBTCVN, bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội tư vấn thuế Việt Nam cho rằng, việc áp dụng thuế suất thuế giá trị gia tăng 5% và thuế suất thuế thu nhập cá nhân 5% đối với hoạt động cho thuê nhà hiện nay là thuận lợi cho người nộp thuế.

Vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau xung quanh việc tính thuế đối với người có nhà cho thuê.

Để chống thất thu thuế trong lĩnh vực này, bà Cúc cho rằng cần có sự vào cuộc của các sở, ngành liên quan.

*PV: Thưa bà, vừa qua có nhiều ý kiến khác nhau về chính sách thuế đối với hoạt động cho thuê nhà. Có ý kiến cho rằng việc siết hoạt động cho thuê nhà là cần thiết để đảm bảo công bằng giữa những người nộp thuế, nhưng cũng có ý kiến cho rằng chính sách thuế cho thuê nhà hiện nay đã quá lạc hậu. Quan điểm của bà về vấn đề này như  thế nào?

Bà Nguyễn Thị Cúc: Vấn đề quản lý thuế đối với hoạt động cho thuê nhà mà một số cục thuế đang triển khai thực hiện vừa qua không phải là mới. Căn cứ vào Luật số 71/2014/QH13 và các văn bản pháp quy hướng dẫn thực hiện, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 92/2015/TT-BTC hướng dẫn thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối với cá nhân cư trú có hoạt động kinh doanh… đã có quy định.

 

Bà Nguyễn Thị Cúc

Theo đó, thay vì xác định tỷ lệ thu nhập chịu thuế trên doanh thu của hoạt động cho thuê nhà để xác định thu nhập chịu thuế TNCN từ hoạt động cho thuê bất động sản để cộng vào thu nhập chịu thuế TNCN từ tiền lương, tiền công và nộp thuế TNCN theo mức thuế suất của biểu thuế từ 5 - 35%, thì hoạt động cho thuê tài sản từ 1/1/2015 đến nay chỉ nộp 5% trên doanh thu và không phải tổng hợp vào để quyết toán thuế với thu nhập từ tiền lương, tiền công, tạo thuận lợi cho người nộp thuế thực hiện kê khai đơn giản do dễ hiểu, dễ làm. Về thuế GTGT  áp dụng mức thuế suất 5% trên doanh thu đối với hộ khoán thuế, đối với hoạt động cho thuê nhà, tài sản là công ty thì nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ 10%, thuế TNDN theo phương pháp kê khai là 20%.

Như vậy, thuế đối với hoạt động cho thuê bất động sản, cho thuê nhà vẫn đang thực hiện và ngày càng tạo thuận lợi cho người nộp thuế, trong đó bao gồm cả quy định về quản lý thuế. Trường hợp người cho thuê nhà ngại làm thủ tục nộp thuế, thì Luật cho phép tổ chức, cá nhân đi thuê nhà được kê khai nộp thuế thay cho người nộp thuế theo điều khoản của hợp đồng đã được hai bên thỏa thuận, ký kết.

Vừa qua, các cục thuế thực hiện tăng cường quản lý thuế đối với hoạt động cho thuê nhà trên địa bàn, trong đó có cho thuê đối với căn hộ chung cư và hoạt động cho thuê khác, chứ không phải là đưa ra một chính sách thuế mới.

Thực tế cho thấy, công tác quản lý hoạt động cho thuê nhà nói chung, bao gồm cả quản lý thu thuế vừa qua là chưa tốt, thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà đất, hộ tịch, thuế… Đã có những trường hợp cá nhân cho  người nước ngoài thuê nhà cư trú không hợp pháp, người nước ngoài nhập cảnh trái phép, thuê nhà cho hoạt động kinh doanh bất hợp pháp và hầu như những trường hợp này đều trốn thuế…

Vì vậy, để chấn chỉnh lại công tác thu thuế, cũng như công tác quản lý lưu trú, các cục thuế mà đặc biệt là các địa bàn có dịch vụ lưu trú lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh đã triển khai thanh tra, kiểm tra, xác định lại các cá nhân, đơn vị có căn hộ cho thuê nếu mức doanh thu trên 100 triệu đồng/năm thì phải kê khai và nộp thuế. Việc siết chặt quản lý thuế đối với hoạt động này là hoàn toàn phù hợp với chính sách thuế hiện hành, không có gì là trái luật, đảm bảo bình đẳng với những người đang thực hiện tốt quy định về thuế TNCN.

*PV: Một số luật sư đề xuất cho phép người cho thuê nhà được khấu trừ chi phí trước khi tính doanh thu tính thuế. Bà có đồng ý với ý kiến này?

Bà Nguyễn Thị Cúc: Về nguyên tắc, thuế TNCN đối với hoạt động kinh doanh và cho thuê nhà nói chung được xác định trên cơ sở lấy doanh thu trừ đi các khoản chi phí được trừ theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, đối với các hộ, cá nhân kinh doanh không thực hiện nộp thuế theo phương pháp kê khai do chưa có điều kiện thực hiện giữ sổ sách kế toán, hóa đơn chứng từ theo quy định thì sẽ áp dụng kê khai nộp thuế theo phương pháp khoán. Trước 1/1/2015 (ngày   Luật 71/2014/QH13 có hiệu lực thi hành), thì tỷ lệ thu nhập chịu thuế từ hoạt động cho thuê nhà tại các quận trung tâm của Hà Nội, TP. Hồ chí Minh từ 30% - 37% trên doanh thu. Có nghĩa là chi phí cho hoạt động thuê nhà chiếm từ 63% - 70% doanh thu tiền thuê. Nếu tính thuế suất thuế TNDN đối với hoạt động cho thuê nhà là 25%, thì mức thuế thu nhập đối với hoạt động cho thuê nhà phải là từ 6 - 7,4% trên doanh thu cho thuê.

Như vậy, việc áp thuế suất thuế TNCN 5% được dựa trên cơ sở tổng chi phí hoạt động, lãi gộp của hoạt động cho thuê nhà như hiện nay là hoàn toàn hợp lý, tạo thuận lợi cho người nộp thuế trong thực thi pháp luật. Như vậy, thay vì không phải hạch toán doanh thu, chi phí, việc tính trên tỷ lệ doanh thu sẽ thuận lợi hơn cả cho người nộp thuế và cơ quan thuế.

Nếu so với trước, tính thuế trên cơ sở  tỷ lệ lãi chịu thuế theo từng khu vực, từ tỷ lệ lãi đó nhân với  doanh thu, xác định thu nhập chịu thuế và nhân với biểu thuế lũy tiến từng phần từ 5 - 35% để tính ra thuế TNCN từ hoạt động cho thuê nhà, kinh doanh là  rất phức tạp.

*PV: Theo đề xuất của một số luật sư, khi mức trượt giá tăng lên 20% thì cơ quan quản lý nhà nước nên điều chỉnh mức doanh thu tính thuế. Cụ thể, có ý kiến đề xuất tăng lên 150 triệu đồng/năm. Trước ý kiến này, Tổng cục Thuế cho biết đang nghiên cứu nâng ngưỡng chịu thuế đối với hoạt động cho thuê nhà. Theo bà, trường hợp nếu nâng ngưỡng chịu thuế thì mức doanh thu tính thuế là bao nhiêu thì hợp lý?

Bà Nguyễn Thị Cúc: Đối với thuế TNCN, tôi cho rằng việc nghiên cứu điều chỉnh ngưỡng doanh thu chịu thuế là hợp lý. Việc điều chỉnh doanh thu chịu thuế này không chỉ đối với hoạt động cho thuê nhà, mà cả đối với tất cả các hoạt động kinh doanh khác của cá nhân kinh doanh như: kinh doanh thương mại (bao gồm cả thương mại điện tử), sản xuất, xây dựng, dịch vụ khác... đều có thể điều chỉnh tăng lên.

Cơ sở của việc điều chỉnh có thể tham khảo việc điều chỉnh nâng mức giảm trừ gia cảnh của thuế TNCN từ 9 triệu đồng/người/tháng lên 11 triệu đồng/người/tháng. Trước đây, khi đưa ra mức doanh thu để miễn thuế TNCN ở mức 100 triệu đồng/năm trở xuống cũng có cân nhắc, xem xét với mức thuế GTGT. Theo đó, mức doanh thu làm cơ sở xác định thu nhập chịu thuế có thể điều chỉnh tăng lên khoảng từ trên 150 triệu đồng/năm trở lên thì hợp lý hơn giữ như hiện hành.

*PV: Xin cảm ơn bà!

Cần sự phối hợp đồng bộ của các đơn vị liên quan

Theo bà Nguyễn Thị Cúc, để siết lại hoạt động cho thuê nhà, thì sự phối hợp giữa cơ quan thuế và các cơ quan hữu quan, hội đồng tư vấn thuế xã, phường, thị trấn là rất quan trọng. Vì hoạt động cho thuê nhà liên quan đến một yếu tố rất cơ bản là đăng ký tạm trú. Việc này thuộc chức năng, nhiệm vụ của cơ quan công an. Theo quy định, người cho thuê nhà phải thực hiện đăng ký tạm trú với cơ quan công an, kê khai thuế (nếu trên 100 triệu đồng/năm) với cơ quan thuế.

Vừa qua chúng ta quản lý việc khai báo tạm trú chưa chặt, dẫn đến một nhóm người nước ngoài đến thuê nhà trên địa bàn Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Nha Trang, Đà Nẵng… nhưng chính quyền địa phương chưa quản lý được, cơ quan thuế thất thu. Có thể nói, nếu sự phối hợp không đồng bộ, không tốt thì vừa thất thu thuế, vừa ảnh hưởng đến vấn đề an ninh, trật tự trên địa bàn.

 

Nhật Minh

Theo Thời báo Tài chính