Kiến nghị cơ quan thuế thực hiện nhiều giải pháp linh hoạt đẩy nhanh hoàn thuế VAT cho doanh nghiệp

TCDN - Trước các vướng mắc trong việc hoàn thuế VAT cho doanh nghiệp, nhiều ý kiến đề nghị cơ quan thuế cần có nhiều giải pháp linh hoạt như sử dụng dữ liệu để kết nối, rà soát và thông báo trước các trường hợp không đủ điều kiện; hoàn thuế tự động… để giảm gánh nặng thủ tục, giúp doanh nghiệp yên tâm tuân thủ.

Tại Tọa đàm “Hoàn thiện chính sách thuế, hải quan, thúc đẩy doanh nghiệp phát triển”, bà Nguyễn Thị Cúc cho biết, năm nay là năm có nhiều chính sách thuế được sửa đổi là Luật Hải quan, Luật Thuế VAT, Luật Thuế TNDN đang có hiệu lực. Luật Thuế TNCN và Luật Quản lý thuế đang được lấy ý kiến các đại biểu Quốc hội.

Với vai trò là cầu nối giữa cơ quan thuế và người nộp thuế, hàng tháng VTCA đều tổ chức các lớp cập nhật kiến thức thuế và ghi nhận rất nhiều vướng mắc từ thực tiễn. “Chúng tôi đã giải đáp hàng trăm câu hỏi, trong đó các vấn đề về hóa đơn điện tử và hoàn thuế VAT chiếm tỷ lệ lớn nhất; còn lại là các nội dung liên quan đến tính thuế TNDN, quyết toán thuế TNCN…”, bà Cúc chia sẻ.

Theo Chủ tịch VTCA, hiện nay, doanh nghiệp đang gặp nhiều vướng mắc liên quan đến thuế VAT đối với hàng nông, lâm, thủy sản và chính sách giảm thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống. Bà Nguyễn Thị Cúc cho biết, bà đã trực tiếp đồng hành và tham gia tại 2 hội thảo về các nội dung này.

Vừa qua, cơ quan chức năng đã tiếp thu ý kiến về đề xuất giảm thuế VAT cho nhóm hàng thực phẩm, đồ uống. Tuy nhiên, theo quy định hiện hành, nhóm sản phẩm đồ uống không thuộc diện được giảm thuế VAT theo Nghị định 74 của Chính phủ. Vì vậy, để có thể áp dụng mức giảm thuế VAT cho mặt hàng này, cần có ý kiến chỉ đạo của Chính phủ và phải sửa đổi Nghị định 74.

“Chúng tôi rất mong cơ quan thuế sớm báo cáo, đề xuất lên Chính phủ để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp,” bà Cúc nhấn mạnh.

Về hoàn thuế VAT, bà Cúc cho biết, việc quy định người bán phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ nộp thuế VAT trước khi bên mua được hoàn thuế là một quy định tích cực, góp phần đảm bảo việc hoàn thuế đúng đối tượng và minh bạch trong quản lý thuế. Tuy nhiên, đối với người nộp thuế, việc thực hiện quy trình hoàn thuế hiện nay vẫn còn nhiều khó khăn.

Theo Nghị định 181, trong quá trình xác định hồ sơ hoàn thuế, cơ quan thuế có trách nhiệm xác định rõ người bán đã nộp thuế VAT hay chưa để làm căn cứ hoàn thuế. Tuy vậy, trên thực tế, người nộp thuế vẫn phải tự lập hồ sơ chứng minh và việc xác định bên bán đã nộp thuế hay chưa là điều rất khó thực hiện.

Bà Nguyễn Thị Cúc cho rằng, nghĩa vụ kiểm tra, xác minh điều kiện hoàn thuế cần thuộc về cơ quan thuế. Trường hợp người mua hàng mua hóa đơn khống hoặc gian lận thì không bàn đến nhưng đối với những doanh nghiệp mua hóa đơn từ đơn vị đang hoạt động hợp pháp, việc kiểm tra xem đơn vị đó đã nộp thuế hay chưa là rất khó để người nộp thuế tự thực hiện.

“Cơ quan thuế hoàn toàn có thể sử dụng cơ sở dữ liệu của mình để kết nối, rà soát và thông báo trước các trường hợp không đủ điều kiện hoàn thuế, giúp doanh nghiệp loại trừ ngay từ đầu. Đây cũng là bước quan trọng trong quá trình hoàn thiện hồ sơ và cải cách thủ tục hoàn thuế của cơ quan thuế,” bà Cúc kiến nghị.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho biết, khi Luật Thuế VAT được áp dụng, nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp đang gặp không ít khó khăn.

Phân tích cụ thể, theo ông Tuấn, trước đây, khi mua, thu gom nông sản, người dân không phải kê khai thuế, đặc biệt là ở khâu thương mại trung gian. Tuy nhiên, hiện nay phần lớn các doanh nghiệp lớn không thể mua trực tiếp từ nông dân, mà phải thông qua các thương lái hoặc đơn vị trung gian. Điều này khiến doanh nghiệp phải kê khai và nộp thuế VAT, dẫn đến nhiều phát sinh phức tạp.

Đó là chi phí vốn của doanh nghiệp tăng cao. Dù lãi suất cho vay đối với các doanh nghiệp xuất khẩu trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp tương đối thấp, nhưng việc phải quay vòng vốn trong thời gian chờ hoàn thuế khiến họ gặp rủi ro tài chính đáng kể.

“Doanh nghiệp có thể thu mua từ hàng chục nhà cung cấp, nhưng chỉ cần một đơn vị gặp trục trặc về thuế, lập tức toàn bộ hồ sơ hoàn thuế bị chậm trễ, kéo theo phát sinh chi phí, mất thời gian. Nếu bị xử phạt do không được hoàn thuế, uy tín doanh nghiệp cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng,” ông Tuấn chia sẻ.

Từ thực tế đó, ông Đậu Anh Tuấn đề nghị, trong thời gian tới, Cục Thuế cần có chính sách và cách thức áp dụng linh hoạt hơn, phù hợp với đặc thù của doanh nghiệp trong ngành.

Ông gợi ý, có thể áp dụng thuế theo lộ trình, để doanh nghiệp có thời gian điều chỉnh hoạt động sản xuất, thu gom và vận hành, tránh tình trạng bị đẩy vào thế khó.

Bên cạnh đó, ông cũng kiến nghị đẩy nhanh tiến độ số hóa và tự động hóa quy trình hoàn thuế VAT, tương tự như cơ chế hoàn thuế TNCN hiện nay.

“Nếu hoàn thuế được thực hiện tự động và nhanh chóng như với cá nhân, doanh nghiệp chỉ cần chờ vài chục ngày thay vì vài tháng, giúp giảm đáng kể khó khăn về dòng tiền”, ông Tuấn nhấn mạnh, đồng thời cho rằng đây là giải pháp cấp thiết để hỗ trợ doanh nghiệp nông, lâm, ngư nghiệp cùng hàng triệu nông dân và các thương hiệu nông sản Việt Nam.

Huyền Châu