Thu từ thuế thu nhập cá nhân 9 tháng tăng 5% so với cùng kỳ
Theo dữ liệu trên hệ thống tập trung và khai thác thông tin người nộp thuế của ngành Thuế, tổng số thu từ thuế thu nhập cá nhân (TNCN) lũy kế 9 tháng đầu năm 2020 đạt hơn 90.114 tỷ đồng, bằng 70,06% so với dự toán, tăng 5% so với cùng kỳ năm 2019. Tốc độ tăng thu thuế TNCN 9 tháng đầu năm 2020 giảm 12,69% so với cùng kỳ năm 2019.
Theo ông Nguyễn Duy Minh - Phó Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh, cá nhân và thu khác (Tổng cục Thuế) cho biết, số thu thuế TNCN tăng do nhiều nguyên nhân. Cụ thể:
Thứ nhất, mặc dù kinh tế khó khăn, tuy nhiên, theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tốc độ tăng trưởng kinh tế 9 tháng đầu năm 2020 vẫn tăng trưởng dương, chỉ số giá bình quân (CPI) 9 tháng đầu năm 2020 tăng 3,85% so với cùng kỳ năm 2019.
Số thu từ thuế TNCN từ quý III/2020 giảm do ảnh hưởng Covid-19
Ngày 2/6/2020, Ủy Ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 954/2020/UBTVQH14 về nâng mức giảm trừ gia cảnh của người nộp thuế TNCN. Theo ước tính, với mức giảm trừ mới, sẽ có khoảng 1 triệu người đang phải nộp thuế TNCN ở mức đầu tiên (bậc 1) sẽ không phải nộp thuế TNCN nữa.
Với những người có thu nhập cao hơn, phải nộp thuế trong khoảng từ bậc 2 trở đi thì rõ ràng cũng sẽ rất có lợi khi số thuế TNCN phải nộp cũng sẽ giảm đáng kể do được nâng mức giảm trừ gia cảnh lên. Chính sách này có hiệu lực từ ngày 1/7/2020, do đó cũng sẽ ảnh hưởng đến số thu thuế TNCN từ tiền lương, tiền công từ tháng 8/2020.
Nguyên ngân thứ hai, trong tổng số thu thuế TNCN 9 tháng đầu năm 2020, số thu tăng chủ yếu do những nguồn thu phát sinh từ kinh tế năm 2019 nộp trong quý I/2020 tăng khá (tăng 17,2% so với cùng kỳ).
“Tình hình kinh tế năm 2019 tăng khá, dẫn đến các doanh nghiệp chi trả thu nhập cho người lao động trong dịp trước và sau Tết Nguyên đán tăng cao, thị trường bất động sản sôi động, thị trường chứng khoán khởi sắc nên thuế TNCN từ những nguồn này tăng khá” - ông Minh cho biết.
Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 từ tháng 3/2020, nên số thu thuế TNCN từ tiền lương, tiền công và số thu thuế TNCN từ hoạt động sản xuất, kinh doanh của cá nhân giảm. Cụ thể, số thu thuế TNCN từ tiền lương, tiền công và số thu thuế TNCN từ hoạt động sản xuất, kinh doanh của cá nhân lần lượt chỉ đạt 94,7% và 98,5% so với cùng kỳ năm 2019.
Số người phải nộp thuế tăng, kéo theo số thuế TNCN tăng
Theo thống kê của Tổng cục Thuế, trong 10 năm qua, cùng với đà tăng trưởng của nền kinh tế, thu ngân sách nhà nước nói chung và thu thuế TNCN đều tăng trưởng qua các năm, trong đó tỷ trọng thuế TNCN đóng góp trong tổng thu ngân sách nhà nước ở mức từ 7 - 8%.
Tổng cục Thuế cho biết, mức tăng trưởng thuế TNCN trong những năm qua là kết quả của quá trình phát triển kinh tế trong nhiều năm qua, chủ yếu do các nguyên nhân như: Tỷ lệ tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong 10 năm qua luôn ở mức khá cao (từ 6 - 7%/năm), từ đó đã kéo theo GDP bình quân đầu người có sự cải thiện đáng kể từ mức 1.540 USD/người năm 2012 lên 2.800 USD/người năm 2019, gần gấp đôi so với năm 2012.
Ngoài ra, trong 10 năm qua, Nhà nước thường xuyên có các chính sách điều chỉnh tăng tiền lương cho người lao động như: tăng mức lương tối thiểu từ 800.000 đồng năm 2009 lên 4.420.000 năm 2020 đối với vùng I; tăng mức lương cơ bản từ 650.000 đồng năm 2009 lên 1.490.000 đồng vào năm 2019…cho người lao động. Từ đó, thu nhập từ tiền lương, tiền công của người lao động tăng theo.
Cũng theo thống kê từ Tổng cục Thuế, số lượng người nộp thuế TNCN có thu nhập từ tiền lương, tiền công có phát sinh thu nhập chịu thuế cũng tăng dần qua các năm, từ mức gần 4 triệu người nộp thuế năm 2014 đã tăng lên hơn 6,8 triệu người nộp thuế vào năm 2019.
Đề cập đến nguyên nhân dẫn đến số thuế TNCN có chiều hướng tăng thời gian qua, ông Lê Văn Hải - Phó Vụ trưởng Vụ Tuyên truyền - Hỗ trợ người nộp thuế (Tổng cục Thuế) cho biết, theo quy định về quản lý khu công nghiệp và khu kinh tế tại Nghị định số 82/2018/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 22/5/2018 và Thông tư số 42/2019/TT-BTC ngày 12/7/2019 của Bộ Tài chính hướng dẫn, đã bãi bỏ quy định về việc “giảm 50% thuế TNCN với người có thu nhập thuộc diện chịu thuế TNCN, kể cả người Việt Nam và người nước ngoài làm việc tại khu kinh tế” mà Nghị định số 29/2008/NĐ-CP trước đó đã ban hành.
“Việc chính thức bãi bỏ quy định về giảm 50% thuế TNCN đối với cá nhân làm việc tại khu kinh tế để phù hợp với pháp luật về thuế TNCN cũng góp phần tăng số thu năm 2019, 2020 từ thuế TNCN đối với cá nhân người Việt Nam, người nước ngoài làm việc tại các khu kinh tế” - ông Hải cho biết.
Từ những lý do trên, cùng với việc tăng cường công tác quản lý thuế TNCN của ngành Thuế, số thu thuế TNCN từ tiền lương, tiền công từ mức 35.000 tỷ đồng năm 2012 tăng lên mức 79.000 tỷ đồng năm 2019./.