Liên quan đến đề xuất tăng thuế TTĐB với thuốc lá nhằm hạn chế sử dụng sản phẩm, theo bà Cúc, việc hạn chế sử dụng sản phẩm thuốc lá cũng như rượu bia có tác động một phần bởi chính sách điều tiết tăng thuế chứ không phải tất cả.
Dẫn chứng về việc này, bà Cúc cho hay, từ năm 1990 thuế TTĐB của thuốc lá là 50%, năm 2021 là 75% là mức tăng tương đối nhưng tỷ lệ người hút thuốc lá của Việt Nam vẫn cao gần nhất thế giới.
Theo bà Cúc, để hạn chế sử dụng thuốc lá cần phải thực hiện hàng loạt việc như tuyên truyền tác hại của thuốc lá; kiểm soát và hạn chế thuốc lá nhập lậu; thực hiện các biện pháp tài chính trực tiếp vào hành vi hút thuốc lá; điều chỉnh tăng thuế thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá.
Theo đó, đối với việc điều chỉnh tăng thuế TTĐB với thuốc lá, Chủ tịch VTCA cho rằng cần nghiên cứu tính toán có lộ trình điều chỉnh cả thời gian tăng và mức thuế tăng.
Cụ thể, hai năm đầu thực hiện phương pháp thuế hỗn hợp tương đối và tuyệt đối thì ngoài thuế suất tương đối 75% có thể tính thêm thuế tuyệt đối 1.000đ/bao. Hai năm tiếp theo sẽ nâng dần thuế tuyệt đối lên 1.500 đ/bao. Từ năm thứ 5 nâng lên 2.000 đồng/bao.
Theo tính toán của VTCA, nếu thêm số thuế tuyệt đối 2.000 đồng/bao tiền thuốc thuế TTĐB đối với thuốc lá bình dân, thấp cấp phân khúc 1 (giá bán 10.000 đ) tăng 46%, thuốc lá ở phân khúc 2 (giá bán 20.000 đ) tăng trên 23,3%, thuốc lá cao cấp ở phân khúc 3 (giá bán 30.000 đ) tăng 16%.
Cũng đồng tình với Chủ tịch VTCA, bà Lê Thị Thùy Vân, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách Tài chính, Bộ Tài chính kiến nghị nên lựa chọn áp dụng phương pháp thu thuế hỗn hợp đang được áp dụng phổ biến tại nhiều quốc gia. Theo đó, Việt Nam cần bổ sung thuế suất tuyệt đối với mặt hàng thuốc lá nhằm mang lại hiệu quả cao hơn trong việc phòng ngừa và sử dụng thuốc lá, từ đó giúp giảm thiểu khoảng cách về giá giữa các dòng sản phẩm thuộc lá hiện nay đang cung cấp trên thị trường nội địa. Đồng thời giúp hạn chế việc di chuyển giá giữa các nhà sản suất thuốc lá và các công ty phân phối thuốc lá.
Cùng với đó, nên tăng thuế suất thuế TTĐB đối với thuốc lá và tăng theo lộ trình; quy định rõ các sản phẩm thuốc lá mới phát sinh là đối tượng chịu thuế TTĐB như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.